czwartek, 16 maja 2013

Książki z Wikipedii i Wikibooks w formatach epub i mobi

Wikibooks to świetna inicjatywa fundacji Wikimedia, czyli organizacji, która wraz ze swoją społecznością stoi za projektem największej encyklopedii świata - Wikipedii.


 Wikibooks-logo-en-noslogan
By Wikimedia Organization [GFDL], via Wikimedia Commons
By User:Bastique, User:Ramac et al. (Own work) [see page for license], via Wikimedia Commons

W ramach tego projektu tworzone są darmowe książki, których celem jest pomaganie w nauce i kształceniu się. Nie znajdziemy tam zatem powieści, lecz różnego rodzaju podręczniki z takich dziedzin jak:

Astronomia‎, Biologia‎, Chemia‎, Edukacja, Ekonomia‎, Elektronika, Filozofia‎, Fizyka‎, Genealogia‎, Geografia‎, Historia‎, Hobby‎, Informatyka, Języki‎, Kultura‎, Matematyka, Medycyna, Nauki techniczne, Porady‎, Prawo‎, Psychologia, Religia‎, Rozrywka, Sport‎, Turystyka, Wiedza o społeczeństwie‎, Dla dzieci

Przyglądając się ostatnio tej stronie, zacząłem się zastanawiać, czy da się treści tam stworzone w wygodny sposób czytać na czytniku. Okazuje się, że tak, jednak by pobrać książkę w najlepszym dla czytnika formacie, nie należy wcale robić... tego co może się wydawać w pierwszym momencie :)

Przygotowałem zatem dla Was kompletną instrukcję, która - jak się okazuje - może być z powodzeniem zastosowana nie tylko na Wikibooks, lecz na wszystkich serwisach typu Wiki :)


Pobieranie jako PDF

Tę opcję nie trudno znaleźć, choć osoba ściągająca książkę pierwszy raz również może popełnić mały błąd.

Jak nie należy pobierać książki w formacie PDF


Na każdej stronie niemalże każdego projektu z rodziny Wikipedii z lewej strony, w sekcji Drukuj lub eksportuj można znaleźć opcję Pobierz jako PDF.

Oczywiście ta opcja robi to co sugeruje, jednak bynajmniej nie pobiera całej książki, lecz tylko artykuł, który jest akurat wyświetlany. Zatem jeżeli będąc na stronie Wikibooks - Zanurkuj w Pythonie klikniemy omawiany link, zostanie wygenerowany PDF zawierający to co jest na tej stronie, czyli tylko spis treści całej książki.

W praktyce oczywiście można wygenerować osobnego PDFa dla każdej podstrony, jednakże byłoby to wysoce niepraktyczne.

Zaleta rozwiązania: pobieramy aktualną wersję artykułu
Wada rozwiązania: pobieramy tylko jeden artykuł na raz


Pobieranie całego podręcznika z Wikibooks w jednym PDFie


Pewien ograniczony zbiór książek z Wikibooks posiada na stronie ramkę taką jak ta poniżej, z linkiem do całego podręcznika w wersji PDF.


Lista wszystkich całych książek dostępnych w tym formacie dostępna jest tutaj.

Dlaczego tych książek jest tak mało? Przyczyna tego jest prozaiczna. Taka wersja musi być przygotowana przez jakąś osobę ręcznie. Dodatkowo warto zwrócić uwagę, że takie PDFy często mogą nie zawierać ostatnich zmian. Wzięta jako przykład książka Zanurkuj w Pythonie została wygenerowana 18.02.2008 i tym samym nie zawiera kilkuset popawek, jakie zostały naniesione przez okres 5 ostatnich lat.

Zaleta rozwiązania: pobieramy książkę w całości
Wada rozwiązania: często w bardzo nieaktualnej wersji

Pobieranie i generowanie aktualnych książek

Najważniejszą rzeczą jest to, że wszystkie poniższe sposoby jakie będą dalej omawiane, będą dotyczyły generowania/pobierania aktualnych wersji książek, bazujących na najświeższych wersjach poszczególnych podstron Wikibooks.

"Wersja do druku"

Na stronie Wikibooks możemy znaleźć podstronę zawierającą listę wszystkich książek przystosowanych do druku. Listy tej nie należy mylić z wcześniej wspomnianą listą książek dostępnych w formacie PDF. 

Osobom, które znają się co nieco na formatowaniu Wiki proponuję, by spojrzały na źródło jakiejś strony do druku. Spostrzegą one, że strona ta nie zawiera kopii tekstów z poszczególnych podstron, lecz zawiera specjalny mechanizm, który automatycznie pobiera tekst ze wszystkich wskazanych rozdziałów. To zapewnia 100% aktualność takiej książki (o ile ktoś nie zapomni dodać linku do nowego rozdziału).

Gdy już jesteśmy na stronie z "Wersją do Druku" co powinniśmy zrobić dalej? Wyjść jest kilka...

Pomimo tego, że nie chcę, to jeszcze raz wrócę do formatu PDF. Za pomocą omawianego wcześniej linka "Pobierz jako PDF" z menu po lewej stronie możemy pobrać tym razem aktualną wersję PDF. Wszakże ten link "pdf-uje" wszystko co akurat jest na stronie, a tym razem na stronie jest wszystko co trzeba i to w aktualnej wersji :)

My natomiast lubimy eczytniki i takie formaty jak...

ePub i Mobi

Z sekcji Drukuj lub eksportuj powinniśmy wybrać opcję Utwórz ksiażkę. Po wybraniu tej opcji pojawi się następujący ekran:



Opis chyba mówi sam za siebie. Możemy teraz zacząć kompletować poszczególne podstrony książki... jednak wygodniej będzie dodać jedną podstronę, zawierającą wszystkie inne, czyli podstronę z "Wersją do druku" :)

Przed dodaniem

Po dodaniu


Na sam koniec klikamy w Pokaż ksiażkę, dzięki któremy przeniesiemy się do formularza w którym możemy nadać tytuł i podtytuł tworzonej przez nas ksiażce oraz w końcu wybrać format w którym pobierzemy owe dzieło.


A co z plikiem w formacie Mobi?

Format Mobi jest zamkniętym formatem firmy Amazon, co oznacza, że lubiąca wolność Wikimedia raczej nie będzie zbyt szybko wspierała bezpośredniego (tak jakby cały ten sposób był "bezpośredni":) ) pobierania w tym formacie. 

Nic jednak niestoi na przeszkodzi, by ściągnięty wcześniej plik ePub w parę sekund samodzielnie skonwertować na mobi np. za pomocą programu Calibre czy strony epub2mobi.com.

PS. a jak już jesteśmy przy Wikipedii, to skorzystam z okazji i polecę Wam dwa bardzo ciekawe artykułu


...na których możecie teraz to wszystko przetestować :) Powodzenia!



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz